In de vorige blog is een analyse te vinden van het betoog van ‘Piketty-killer’ en Belgisch rechtsgeleerde Marc De Vos. Ik gaf aan dat ik de reactie van elite-deskundige Jos van Hezewijk op datzelfde interview hier ook zou posten. Jos en ik mailen af en toe over onderwerpen die ons beiden boeien. In dit specifieke geval (van het interview in de Volkskrant) gaf hij mij een uitgebreide reactie retour die ik van hem integraal mag overnemen.
Wat ik aan de reactie toevoeg is dat ik wederom een mindmap van de punten van Jos heb gemaakt. Ik heb daarbij dezelfde structuur van de eerdere mindmap aangehouden zodat beide blogs naast elkaar in dezelfde structuur gelezen kunnen worden.
Reactie van Jos van Hezewijk
Beste Rudy,
Volgens mij zit het betoog van De Vos vol tegenstrijdigheden.
- De Vos kan wel denken dat tegenstelling arbeid – kapitaal niet
meer van deze tijd is, maar Piketty heeft duidelijk aangetoond dat
er een behoorlijk verschil zit tussen het rendement van kapitaal en
arbeid. Ik vond het verschil overigens niet zo groot, hoewel het
geaccumuleerd wel zwaarder gaat wegen en vooral, omdat relatief het
meeste vermogen van arbeiders op gaat aan vaste lasten.- Hij vergist zich in de Forbeslijst, want daarop staan nu juist
nauwelijks de Amerikaanse “erfenis miljonairs”, want die kunnen ze
niet goed traceren en durven ze niet te publiceren. Ik schat dat
dat evenals in NL 2/3 zou moeten zijn.- Zuckerberg en consorten zijn nu juist rijk geworden met gratis
research en patenten van de Amerikaanse universiteiten en regering,
hebben veelal kapitaal gemaakt met een strategie van oligopolie en
stallen van kapitaal op belastingparadijzen. Bovendien hebben zij
vooral de aandeelhoudende “erfenis rijken” rijker gemaakt. Dus het
gaat wel degelijk om “erfenis miljonairs”. Verder is hoger inkomen
altijd een kwestie van macht en heeft weinig te maken met
verdienste.- Ik ben het overigens niet eens met Piketty dat het kapitaal
vooral geërfd is. Dat is een domme masculiene benadering. Het is
weliswaar dezelfde familienaam, maar er zijn iedere generatie 50%
nieuwe genen van vrouwen ingekomen. Dus helemaal niet meer dezelfde
familie. Bovendien verwateren die familiekapitalen door erfenissen,
als ze al niet voortijdig ingepikt zijn door slimmere lieden of
weggevallen door faillissementen.- Nu is het ook weer niet zoals De Vos stelt dat er veel goede
ongelijkheid is, want de vermogens blijven wel voornamelijk in
eenzelfde klasse. Waardoor voor velen er geen gelijke startpositie
is.- Merkwaardig genoeg vindt hij wel dat iedereen in eenzelfde
startpositie gebracht moet worden. Dat vind ik in principe ook,
maat hij vergeet dat daarmee enorme kosten zijn gemoeid. Ik denk
dat de budgetten van basisonderwijs verdriedubbeld moeten worden.
Geen probleem overigens, want dat kunnen we zo bij het hoger
onderwijs weghalen, want dat is vele malen minder rendabel. Maar ik
denk niet dat ooit geld op tafel komt om de startpositie gelijk te
maken.- Volgens mij doet zijn verhaal over tweeverdieners en scheidingen
nauwelijks iets af aan de gezinsvergelijking. Het is eerder een
uitwerking van welke gezinnen onderaan staan.- Met die vrouwenemancipatie gaat ie helemaal de fout in. Vroeger
waren er gewoon bijna geen studentes.- Ik denk niet dat uit vrije wil hoogopgeleid trouwt met
hoogopgeleid en laagopgeleid met laagopgeleid. Door niet gelijke
startposities drijven ze al voor de huwelijksleeftijd volkomen uit
elkaar.- Ik denk niet dat lager opgeleiden in staat zijn om hun kinderen
een veel betere opvoeding te geven. Bovendien zal het niet zoveel
lonen.- Hij gaat er ongefundeerd van uit dat intelligente mensen
waardevoller zijn voor de samenleving. Hier komt dus de aap uit de
mouw. Dit is nog nooit wetenschappelijk aangetoond. Integendeel zou
ik zelfs zeggen onder verwijzing naar mijn essay over de
verlichtingskerk. Het is gewoon machtsmisbruik.- Hij vergeet dat immigratie vooral ook heel slecht uitpakt voor de
veel grotere groep van laagopgeleide autochtonen.- Cultuur is wel veel onderzoek naar gedaan, maar daar is men nooit
goed uitgekomen. Maar belangrijk is dat Azië 2/3 van de
wereldbevolking is en dus veel meer te bieden heeft, dat ze in
cultuur enz. veel meer op blanken lijken en een 3x zo hoge
startpositie heeft dan de Afrikanen. Overigens verdienen de Aziaten
in de USA zelfs al meer dan de blanken.- Schulden hebben nu juist sterk in het voordeel van de
kapitalisten gewerkt.- Als tijd je weinig oplevert dan neem je natuurlijk gemakkelijker
vrije tijd.- Dat babyboomers meer hebben geprofiteerd en op kosten van latere
generaties is nooit aangetoond en ook hier komen geen cijfers op
tafel. Ook deze zogenaamde babyboomers uit de veertiger en
vijftiger jaren hebben crises meegemaakt en zijn bovendien begonnen
met een loon dat 1/3 was van de latere beginners op de
arbeidsmarkt. Bovendien wordt steeds de demografische vergissing
gemaakt dat in NL (en Ierland) de situatie geheel anders is dan
elders. In NL zijn de meeste babyboomers geboren in de zestiger en
zeventiger jaren. En tenslotte is van begin af aan om heel goede
redenen afgesproken om de pensioenen deels te betalen uit de
actuele premies. Anders zouden namelijk de premies 3x hoger moeten
zijn. Dit kan wel een probleem worden als de economische groei
structureel op een lager pitje komt te staan.Groetjes, Jos
Mindmaps
Ik kom tot de volgende mindmap van de (meeste) punten die Jos opsomt. Voor de vergelijkbaarheid en consistentie herhaal ik daaronder ik de mindmap uit de eerdere blog.
Het blijft jammer dat we hier geen volledige (onbetaalde) versie van de bron (auteur van het interview: Jonathan Witteman, VK 24 oktober 2015) mogen opnemen.
Rudy van Stratum
Hee Rudy, interessante mail van Jos, maar ik worstel nog steeds met de vraag waarom ongelijkheid zo’n probleem is. Wie ligt er ’s nachts nu echt wakker hiervan? Ik bedoel, er zijn zat issues waar mensen van wakker liggen en daar hoef je niet eens arm voor te zijn, maar ik kan me niet voorstellen dat de ongelijkheid in de wereld daar een van is. Ik bedoel, stel nu dat we de rijke families begin volgend jaar verbieden om nog te ondernemen, zodat in 1 klap hun rijkdom voorbij is. Worden de allerarmsten daar gelukkiger van of zo?
Interessante maar ook complexe vraag. Zoals ik al zei heb ik dat niet strak op het netvlies staan. Er zijn in de blogs wel enkele aanknopingspunten te vinden. Grofweg zou ik zeggen dat je een rationeel deel in de argumentatie hebt en een emotioneel (niet of minder rationeel) deel.
Rationeel: de vraag is dus niet dat de rijken moeten ophouden met ondernemen! De vraag is: is de verdeling die tot stand komt dienstig aan en zo hoog mogelijke welvaart of productie voor allen? Kortom: is sprake van inefficiences door de totstandkoming van rijkdom? Als het inderdaad zo is dat de best betaalde banen onderling worden verdeeld binnen invloedrijke netwerken dan is dat op voorhand niet optimaal omdat er dan mogelijk talenten onbenut blijven. Hetzelfde geldt voor het opgebouwde vermogen: wordt dat optimaal aangewend juist voor maximale innovatie en groei? Veel vermogen in enkele handen leidt wellicht tot hogere rentes (monopolie en machtsposities) die niet bijdragen aan maximale welvaart. Als van dat opgebouwde vermogen relatief weinig belasting wordt betaald (door ontwijking via belastingparadijzen) dan kunnen er minder bruggen, wegen, scholen etc worden gebouwd. Nogmaals: of dit werkelijk aan de hand is, is uiteindelijk een empirische kwestie.
Dan het niet rationele deel. Ook al is niet sprake van grote inefficiencies door een extreme opbouw van rijkdom bij enkelen, dan nog heb je jaloezie, onrechtvaardigheid, wakker liggen en wat niet al. Als ik het idee heb dat anderen door minder te doen toch meer geld verdienen en ik niet de kans krijg mezelf te bewijzen, dan kan het zijn dat ik daar ongelukkig van word. Daardoor word ik minder productief en lig ik wakker en moet ik misschien wel in therapie. Dat kost weer geld en uren die beter ergens anders aan besteed kan worden. Kortom: ook deze effecten kunnen bijdragen aan een minder optimaal totaalresultaat.
Rijkdom (en de kans daarop) heeft in ieder geval twee tegenovergestelde effecten. Het effect van aantrekking: volgens economen wil iedereen rijk worden dus dat geeft enorme prikkels om harder te werken en bij te dragen aan de totale welvaart waar iedereen dan weer van profiteert. Maar er is ook het omgekeerde effect dat eenmaal opgebouwde rijkdom macht concentreert en optimale inzet van middelen en talenten in de weg zit.
Rudy, bedankt voor je reactie. Ik denk dat veel mensen wel wakker liggen van hun eigen situatie, wellicht in relatie tot die van hun ‘peers’ (buren, collega’s, familie, vrienden), maar niet gerelateerd aan de superrijken. De situatie dat een klein groepje families zeer rijk is leidt niet tot jaloezie bij de grote groep armen. Het leidt hooguit tot jaloezie bij de rijken onderling. Armen voelen wel gevoelens van jaloezie ten opzichte van de buren of vrienden.
Wat wel speelt is dat armen wellicht een zondebok, een projectie zoeken voor hun ellendige situatie. Traditioneel vormen elites, buitenlanders en andersdenkenden de zondebok. Deze gevoelens zouden we niet zomaar moeten negeren, maar het streven naar gelijkheid valt dan in dezelfde categorie als het weren van buitenlanders en andersdenkenden. Da’s niet echt wat we zouden moeten stimuleren, lijkt me.
In je rationele antwoord kan ik me deels vinden. Maar ook hier wil ik een kanttekening plaatsen. Als maximalisatie van welvaart onder een zo’n groot mogelijk deel van de bevolking het doel is, dan is het streven naar gelijkheid wellicht niet het beste middel! Ik denk dat we vooral moeten beginnen bij de (arme) mensen zelf en bij de overheden. Het schijnt dat in de grote onderlaag het streven naar vooruitgang door hard te werken niet zo breed gesteund wordt. Daarbij, de gangbare cultuur van de onderlaag werkt ook niet echt mee in het verwerven en behouden van welvaart.
En dan de overheid. Enerzijds hebben we haar hard nodig om welvaart te kunnen behouden en te beschermen, maar anderzijds kunnen wetten en regels juist ook tegendraads werken. Overheden hebben de neiging om bestaande belangen te beschermen, wat voor de verspreiding en groei van de welvaart niet gunstig is.
Ik ben het met je eens dat de bestbestaalde banen wellicht verdeeld worden binnen het eigen kringetje. Maar wat is het alternatief? Landen met een grote collectieve sector laten zien dat de belangrijkste posities net zo goed in het eigen politieke kringetje verdeeld worden. Sterker nog, ik denk dat in een collectieve sector het talent nog minder goed benut wordt. Politiek correcte keuzes zijn belangrijker dan het juiste talent.
Beste Henry,
Ongelijkheid op zich is geen probleem. Maar sinds Plato (rijken mogen 4x meer hebben dan armeren) weten we dat te grote ongelijkheid de samenleving destabiliseert en dus ook de rijksten aantast. Enerzijds zetten de armeren zich minder in voor de samenleving, omdat ze ervaren dat hun inspanningen weinig beloond worden. En bij de armeren behoren ook veel belangrijke ondernemertjes. Ook zal door grote ongelijkheid de afzetmarkt inkrimpen, want de rijksten (zeker als ze te veel geld hebben) gaan beleggen in het buitenland en niet binnenlands uitgeven.
Anderzijds heeft te grote ongelijkheid tot gevolg dat migranten in beweging komen. Want de kloof tussen arm en rijk wereldwijd is natuurlijk veel groter. En door moderne communicatiemiddelen weten die armen in de derde wereld drommels goed wat hier te halen valt en wat er bij hen gehaald wordt aan grondstoffen en producten. En als in hun eigen land burgeroorlogen ontstaan, omdat voor een appel en een ei soldaten ingehuurd kunnen worden, gaan de ondernemende avonturiers aan de wandel.
Het zou nog tot hieraantoe zijn als grote ongelijkheid tot stand komt door belangrijke ondernemers. Maar het grootste deel van de rijkdom komt tot stand door macht, namelijk monopolies, oligopolies en kartels, veelal gefaciliteerd door de overheid. (Van de overheid hoef je inderdaad niet veel te verwachten) Dan heb ik het niet alleen over grote multinationals, maar ook een academische bovenklasse die vaak geen waarde toevoegt, maar op grond van hun titel van hun invloedrijke leidinggevende titelgenoten lucratieve baantjes toebedeeld krijgen. Hierbij wordt veel talent gepasseerd.
Ook daar zullen de armeren niet wakker van liggen, als ze ook maar steeds een beetje meer van de groter worden koek krijgen. Dat is al vanaf 1997 niet meer het geval. Maar ernstiger wordt het voor de armeren als ze zien dat die rijkeren een crisis veroorzaken, de armeren het gelag moeten betalen, dalen in vermogen of zelfs in financiele problemen komen. Dan gaan ze ineens massaal stemmen op een Wilders, de enige die zegt zich hun lot aan te trekken. Dat is niet goed voor de stabiliteit. Het zou prettig zijn als de elite daar adequaat op zou reageren.
Maar de historische ervaring leert dat deze instabiliteit veelal leidt tot oorlog en veel ellende. Oorlog geeft wel weer aanleiding tot technische vooruitgang. En meer gelijkheid, want in alle grote oorlogen zijn de rijken door de regeringen flink geplukt. Dat weer wel. Maar ik denk dat het wenselijk zou zijn als we op een meer vredelievende manier vooruit zouden kunnen komen. Het zou voor iedereen rendabeler zijn. Maar ik betwijfel of de rijken slim genoeg zijn om in stabiliteit te willen investeren. We hebben het niet over gelijkheid, maar over niet al te grote ongelijkheid. En zeker geen teruggang of stilstand van de inkomens van de armeren, als die van de rijken toenemen.
Jos
Beste Jos, ik ben het (uiteraard) met je eens dat te grote ongelijkheid tussen groepen in de samenleving tot destabilisatie kan leiden. Maar dan heb ik het wel over aanzienlijke groepen die relatief dicht bij elkaar staan. Een enorme kloof tussen een relatief kleine groep zeer armen en een kleine groep zeer rijken is niet relevant, een moeilijke overbrugbare kloof tussen een grote groep ploeterende arbeiders en een relatief grote groep welgestelden kan wel tot frustraties en problemen leiden. In ons land is dit geen issue, er zijn geen lastige barrières tussen de arbeiders en de welgestelden, maar da’s niet in alle landen zo.
Ongelijkheid leidt niet tot problemen, onoverbrugbare barrieres doen dat wel en daarom zouden overheden er alles aan moeten doen om die barrieres op te ruimen.
Of de rijken de crisis hebben veroorzaakt is nog maar de vraag, lijkt mij eerder dat de Amerikaanse vastgoedcrisis (de basis van de crisis) is veroorzaakt doordat mensen, ook arme mensen, massaal huizen zijn gaan kopen met ultra-goedkope hypotheken. Dat leidde tot een enorme vastgoedboom, maar uiteindelijk ook tot de crisis. Tsja, we kunnen daar de rijken de schuld van geven, maar of de armen daar iets mee opschieten? Maar goed, het gaat natuurlijk om de waarheid, maar om de perceptie bij het gewone volk.
Als stabiliteit belangrijk is om oorlog te voorkomen zijn er belangrijkere issues om aan te werken. Ongelijkheid staat wat dat betreft laag op de agenda, het volk maakt zich voornamelijk druk om veiligheid, de toenemende stroom vluchtelingen en werkzekerheid. Of een kleine groep rijken astronomisch veel verdient is alleen maar aan de borreltafel een issue.
Als aanvulling, de afvlakking van de wereldwijde ongelijkheid gaat natuurlijk wel gepaard met wat aanpassingspijn. De opkomende industrieen in Azie zorgden voor groeiende welvaart bij Japanners, Chinezen en Koreanen, maar dat ging wel ten koste van de Europese en Amerikaanse arbeiders. Alhoewel? Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat ook Amerikaanse en Europese arbeiders het nog steeds helemaal niet slecht hebben, ook en vooral door de goedkope Aziatische producten.
Beste henry,
Heel leerzaam deze discussie. Dwingt me om beter hierover na te denken en zaken bij te stellen.
De kloof is niet tussen een kleine groep welgestelden en een kleine groep armen. Rijke ondernemers is niet het probleem. De kloof is tussen een kleine groep welgestelden (10%) en een grote groep armeren (60%). Ongelijkheid is inderdaad een intellektuele borrelpraat en herverdeling zou niet baten. Maar de gevolgen zijn ernstiger.
Mensen maken zich in eerste instantie vooral druk over de ongelijkheid met de buurman. Maar ook over de gevolgen, hoewel ze de relatie met ongelijkheid niet leggen. Jij noemt de 3 belangrijkste negatieve gevolgen van ongelijkheid juist prima bij naam: problemen bij veiligheid, immigratie en werk. Ik ben het met je eens dat dat de grote zorgen zijn. Maar ze zijn volgens mij wel een gevolg van de ongelijkheid.
Ongelijkheid heeft nu juist ook alles te maken met barrieres, anders kan ongelijkheid niet blijven bestaan. Talloze ingewikkelde wetten houden inderdaad de ongelijkheid in stand. Een cultureel interessante is die van een academische titel, die een belangrijke toegangspoort is tot hoge inkomens zonder ooit bewezen meerwaarde. Deze wordt vooral in stand gehouden door weinig te investeren in lager onderwijs, waar aantoonbaar een enorm rendement zou zijn te behalen.
Als ik stel dat de crisis werd veroorzaakt door de rijken, dan bedoel ik de duurbetaalde managers, beleidsmedewerkers, ambtenaren, ontwerpers van ingewikkelde financiele producten, bankiers, toezichthouders, ministers. Deze strijken veel geld op, omdat ze belangrijk voor de samenleving zouden zijn en deze onder controle houden. Maar in werkelijkheid creeren ze geen waarde en zelfs negatieve waarde en/of hebben zitten slapen bij het toezicht, hielden geen toezicht of -erger nog- dachten dat het een goede zaak was. Het ergste is nog dat ze dat zelf niet in de gaten hebben. Ze denken nog steeds dat ze heel belangrijk zijn, omdat ze nauwelijks verlies hebben geleden door de crisis. Als de groep rijken nooit pijn lijdt onder een crisis dan verandert er nooit iets. Overigens hebben de bankiers in USA wel klappen gekregen. Er zijn vele banken omgevallen. Daar is wel iets opgelost. Bovendien konden de arme huizenkopers gewoon de sleutel met hypotheek terug geven aan de hypotheekverstrekkers. Deze veroorzakers hebben dus ook weinig geleden. Helaas ook wel twee grote overheidsbanken, waardoor de belastingbetaler de rekening kreeg gepresenteerd. Ik vind ook dat we als burger vooral de toezichthoudende overheid en politiek ter verantwoording zouden moeten roepen. En dat doet de bevolking ook door massaal op Wilders te stemmen. Een andere keuze hebben ze niet.
Ik ben het overigens helemaal met je eens dat de Westerse armere 60% in wereldperspectief weinig te klagen heeft en uiteraard vrolijk mee profiteert van de veel triestere ongelijkheid op wereldschaal. Dat mechanisme werkt echter ongeveer hetzelfde. Daarom toch relevante borrelpraat.
Jos
Beste Jos, toch denk ik dat ongelijkheid altijd zal blijven bestaan. Mensen zijn nu eenmaal niet gelijk, ze hebben verschillende karakters, ze groeien op in andere omstandigheden en niet iedereen is even oud. Veel schoolverlaters beginnen straatarm aan hun loopbaan, de welvaart komt pas later.
En wellicht zijn er ook culturele barrieres. Ik vond het zelf niet nodig om een universitaire studie te doen en ondanks dat ik goed terecht ben gekomen heb ik wel eens m’n hoofd gestoten aan een glazen plafond. Aan de andere kant, ik denk niet dat het echt een issue is in de bestrijding van armoede, laten we er eerst maar eens voor zorgen dat het normaal wordt dat jongeren uit de onderklasse hun middelbaar onderwijs afmaken.
In die onderklasse valt denk ik de grootste winst qua ongelijkheid te behalen. Het gros van de armoede is vooral te wijten aan een beroerde cultuur. Kinderen groeien op in gebroken gezinnen met veel huishoudelijk geweld en misbruik. Men leert dat (kleine) criminaliteit er bij hoort en dat het normaal is om je hand op te houden. Hoge schulden zijn heel normaal en het betalen van rekeningen is niet echt gebruikelijk. Komen ze in die situatie doordat hun inkomens te laag zijn? Welnee, ik heb als vrijwilliger menig gezin geholpen om uit de schulden te komen (bijna onbegonnen werk) en het gebrek aan inkomen was zelden het probleem. Waar men wel gebrek aan had was zelfreflectie, iedereen was verantwoordelijk voor hun ellendige situatie, zelf konden ze er niks aan doen. Nee, echt niet Jos…..
Ik heb het ondertussen wel gehad met de zogenaamde armen, waar ik me druk om maak is de positie van de middenklasse. Die moet gelukkig blijven en in staat worden gesteld om vooruit te komen. Als daar de klad in komt gaat het spannend worden.
Beste Henry,
We zitten dicht bij elkaar. Ik heb het ook niet alleen over de onderklasse, maar vooral over de middenklasse. Zoals ik al schreef bedoel ik met armere al vlug 60% van de bevolking. Want die blijft alsmaar achter in beloning.
Zoals ik heb uitgerekend zijn de allerrijksten er 111x op vooruitgegaan sinds de Gouden Eeuw (toen waren ze dus niet zo rijk) en Jan Modaal 9x, terwijl GDP 100x is toegenomen.
Dan nog over goede en slechte ongelijkheid van De Vos. Daarin heeft hij gedeeltelijk gelijk. Sommige ongelijkheid of liever rijken dragen nauwelijks bij aan de welvaart van de samenleving. Dat zou je slechte ongelijkheid kunnen noemen. Die moet zeker uitgebannen worden. En ik denk dat je het dan al snel hebt over 80% van de rijkste 10%. Maar dat is niet de enige slechte ongelijkheid. Ik zou het net als Rudy liever ook hebben over bij hoeveel ongelijkheid de samenleving schade oploopt ofwel wat de optimale ongelijkheid is. In ieder geval een stuk lager dan nu. Je zou kunnen stellen dat eenieder er in ieder geval in gelijke % op vooruit moet gaan met de economische groei. Dta is ook zelden gebeurt.
Dan nog over goede ongelijkheid. Een succesvol ondernemer heeft hoe je het ook went of keert vooral geluk gehad met capaciteiten, timing en sociale omgeving. Dus de verdienste is beperkt. Dus vind ik dat ook de opbrengst beperkt zou moeten zijn. Uiteraard mogen ze ruim beloond worden, omdat dat ook anderen aanzet tot maatschappelijk belangrijk ondernemerschap. Maar verdienste en verdiensten lopen nu volledig uit de pas net als aan het begin van de industrialisatie.
Opmerkelijk is dat de voorbeelden van goede ongelijkheid (Google, Apple, Microsoft) die genoemd worden door De Vos, zoals ik al stelde gesteund zijn door de Amerikaanse overheid. Bovendien hebben ze hun superrijkdom niet te danken aan goede producten, maar vooral aan monopolies, dus macht, die beperkend werkt op de markt en dus daarmee deels binnen de slechte ongelijkheid terecht komt. Bovendien betalen ze nauwelijks belasting. Dat zou je ook een vorm van slechte ongelijkheid kunnen noemen.
Een volgende keer zal ik er nog eens de ongelijkheids gini’s er op analyseren. En dan wel de vermogens gini’s.
Hallo Jos (en Henry),
goed bezig! Misschien een idee om deze discussie (het is toch een soort vraag-antwoord spel) eens te bundelen en er 1 of 2 aparte blogs van te maken. Hier onderaan een andere blog wordt het nauwelijks opgemerkt, toch jammer.
Rudy
Beste Jos, het is voor mij toch nog steeds niet helemaal duidelijk wat het probleem is. Wellicht dat je daar nog je licht over kunt laten schijnen. Volgens mij zijn we het er al over eens dat ongelijkheid op zichzelf niet erg is. Puur het feit dat de een meer verdient of meer vermogen heeft dan de ander is geen probleem, toch?
Je stelt dat het erg is dat Jan Modaal er de afgelopen eeuw amper op vooruit is gegaan. Da’s een aardig punt, hoe zouden we er voor kunnen zorgen dat Jan Modaal productiever kan worden en een groter deel van gegenereerde welvaart zelf kan behouden? Zit ik toch te denken aan een overheid die minder verstorend werkt en lagere belastingen. En een meer stimulerende economie, ik heb het gevoel dat een groot deel van het werkende volk op een verkeerde plek zit. Mede als gevolg van de moeizaam werkende arbeidsmarkt. Dat kan en moet beter.
En dan wat betreft de verdiensten van ondernemers. Jij stel dat hun enorme verdiensten te danken zijn aan monopolies. Ik vraag me dat af. Apple heeft z’n succes toch vooral te danken aan slimme keuzes, de firma heeft ook wel eens op het randje van bankroet gestaan. En succes is niet voor eeuwig, er zijn bedrijven zat die slechts een paar jaar succesvol zijn.
Tsja, als we niet willen dat bedrijven veel verdienen, dan moeten we voorkomen dat ze succesvol worden. Overheden zijn in de regel wel goed in het verhinderen dat bedrijven succesvol worden, maar is dat in het belang van de werkende bevolking? Vergeet niet dat niet alleen de ondernemer verdient aan een succesvol bedrijf: het gros van de omzet van een bedrijf gaat naar de werknemers en de overheden! Het wereldbedrijf Apple draait bijvoorbeeld 170 miljard omzet per jaar, daarvan is slechts 37 miljard winst. Het overgrote deel van de omzet vloeit naar werknemers, leveranciers (en daar zitten ook weer werknemers) en de overheid.
Jos, je gaat het toch niet menen dat jij eigenlijk een maximum wilt op de omzet van succesvolle bedrijven? Dat Apple bijvoorbeeld maar voor 1 miljard per jaar aan iPhones en MacBooks mag verkopen? Is daar het gewone volk bij gebaat? Of de werknemers van Apple en haar toeleveranciers?
Ter aanvulling, in welke mate worden Apple, Google en Microsoft gesteund door de Amerikaanse overheid? Ja, ze maken gebruik van uitvindingen die zijn gefinancierd door het Amerikaanse ministerie van Defensie en aanpalende veiligheidsdiensten, maar iedereen kan gebruik maken van deze mogelijkheden, dus dat snijdt niet echt hout.