Tag archieven: extra inkomsten

Financiering van landschap 6, welke verdienmogelijkheid past?

Na de grote klappers uit aflevering 5 vandaag een aflevering over de kleinere verdienmogelijkheden (kijk hier voor alle vorige afleveringen). Maar eerst nog even terugkijken op de vorige afleveringen en het vervolg. We krijgen op de site, via de mail en in gesprekken reacties op onze artikelen en zo ook over de reeks over groen en landschap. Zo af en toe geeft iemand aan dat we iets vergeten zijn of wellicht te snel een conclusie hebben getrokken. Nou streven wij niet naar het ultieme naslagwerk maar we willen dat wat we opschrijven wel zo goed mogelijk doen. Aan het einde van deze reeks willen met een soort samenvatting komen. Een beslisschema, een mindmap o.i.d., hoe het er precies uit gaat zien weten we zelf ook nog niet. Alle reacties, aanvullingen, kritiek etc. zijn daarom welkom en gaan we gebruiken voor dit laatste eindplaatje. Zover is het echter nog niet, dus terug naar de verdienmogelijkheden.

Het is best lastig iets zinnigs te zeggen over de kleinere verdienmogelijkheden, wat is de kern, is er een patroon te vinden, kan je iets zinnigs zeggen over de toepassing? Uiteindelijk hebben we er voor gekozen om alle verdienmogelijkheden in een grote tabel te zetten en op een aantal dimensies te scoren om vervolgens te kijken of er een onderscheid te maken valt. Deze hebben we vervolgens vertaald in een beslisboom die uit moet wijzen waar welke verdienmogelijkheid het beste past. Dit allemaal op basis van ons gezond verstand, onze ervaring en literatuur maar niet op basis van gedegen wetenschappelijk onderzoek. Wat valt op:

Vrijwel alle verdienmogelijkheden hebben bijkomende kosten en risico’s. Soms zijn de risico’s financieel, maar ook andere risico’s zoals bijvoorbeeld een slecht imago (bijv. a.g.v. jacht) zijn van belang. Voor wat betreft de kosten, die gaan vaak voor de baten uit. Een goede kosten baten analyse is dus essentieel waarbij ook aandacht gegeven moet worden aan een worst case scenario.
Verdienmogelijkheden hebben zelden een positief effect op de doelstellingen (meer natuurwaarde, mooi landschap) waarbij opgemerkt moet worden dat veel verdienmogelijkheden ook niet strijdig zijn. Tegelijk, als je maar genoeg verdient kan je dat natuurlijk weer besteden om je doelen dichterbij te brengen.
Onderscheidend voor de verdienmogelijkheden is vooral, het aanbod aan groen in een regio (groen schaars vs. groen niet schaars), het aantal bezoekers en het al dan niet ter discussie stellen van natuurdoelen.
Risico’s zijn al eerder genoemd. Voor een aantal mogelijkheden geldt weliswaar dat deze risico’s er zijn, maar dat deze alleen in de plan en realisatiefase van belang zijn. Het bouwen en verkopen van woningen is een risicovolle activiteit. Na verkoop zijn de risico’s op langere termijn echter gering.

Al met al heeft dit geleid tot de volgende beslisboom. De tabel die we gemaakt hebben is hier te downloaden. We zijn benieuwd naar reacties en aanvullingen om zowel beslisboom als tabel te verbeteren.

Financiering van het landschap 5, hoge opbrengst

In deze aflevering zeven manieren om veel geld te verdienen aan natuur en landschap. Op basis van de mindmap uit de vorige aflevering heb ik gekeken welke verdienmogelijkheden nou echt substantieel veel opleveren. Met andere woorden zijn er mogelijkheden die in één keer een groot deel van je financiële probleem oplossen? Ze zijn er zeker maar helaas niet overal toepasbaar, het blijft maatwerk. Ander punt is dat deze mogelijkheden wellicht strijdig zijn met de doelen die de natuur- en landschapsbeschermers gesteld hebben.

1. Vrijwillige bijdrage. Is natuurlijk een hele goede mogelijkheid om aan inkomsten te komen. Er zijn verschillende mogelijkheden die al veel gebruikt worden. Een voor mij onbekende wordt in Engeland in het Lake District toegepast. Als je in het Lake District eet of logeert krijg je een rekening die apart de mogelijkheid geeft 10% extra te betalen voor beheer van het landschap. Dat geld gaat naar een landschapsfonds. 70% van de bezoekers betaalt deze vrijwillige bijdrage. Ondernemers in het gebied kost het niets.

2. Eigen horeca. De horeca in mooie gebieden verdient veel geld aan de kwaliteiten van natuur en landschap. Als voorbeeld worden de Weerribben genoemd. De recreatiesector (is meer dan horeca) heeft daar een omzet van € 80 mljn. per jaar. Aan beheer en onderhoud wordt in dit gebied door de overheid jaarlijks € 4 mjln. uitgegeven. Ik zit nog even aan de 10% vrijwillige bijdrage in de Lake District te denken, het is een simpel sommetje. Met name op landgoederen is horeca (café, theehuis, conferenties, overnachtingen etc.) aanwezig en vaak in eigen beheer. Dit leidt tot substantiële inkomsten die ten goede komen aan het gebied. Landgoed Mariënweerd in Beesd haalt 40% van haar inkomsten uit de horeca.

3. Evenementen. Natuur en landschap vormen een prachtig decor voor allerlei evenementen. Terug naar landgoed Mariënweerd. Een landgoedfair in augustus en een kerstfair in december trekken samen ruim 60.000 bezoekers. Entree en verhuur van stands van deze twee fairs zorgen samen voor 40% van de inkomsten (ter herinnering, ook de eigen horeca zorgde voor 40% van de inkomsten, samen dus voor 80%).

4. Bouwen. Bij de vorige mogelijkheid kwamen natuurdoelen mogelijk in het geding, nog lastiger wordt het bij de nu volgende 4. Bouwen in een gebied kan veel opleveren. Bouwen kan in allerlei varianten, van woningen, kantoren, recreatiewoningen tot complete wellnesscentra. Als we dan op zoek zijn naar verdienmodellen, dan hebben we er hier zeker één te pakken. Opbrengsten kunnen in een fonds dat jaarlijks uitkeert t.b.v. beheer. De crisis maakt ook dit soort ontwikkelingen natuurlijk een stuk lastiger en riskanter. Maar we hebben het hier wel over unieke locaties, dat moet kansen bieden.

5. Grond verkopen. Grond verkopen leidt tot eenmalige inkomsten en heeft dus het risico in zich dat er uiteindelijk niets meer overblijft en alles is ‘opgegeten’. Fondsvorming kan dit voorkomen. Door een deel van een gebied af te staan kunnen middelen vrijkomen voor een goed beheer van het bestaande. Het vraagt wel om een heroriëntatie van de gestelde doelen. Als je er financieel echt niet meer uitkomt is de vraag simpel, verkopen we een deel om het overige op een goed kwaliteitsniveau te houden of accepteren we een groter gebied met minder kwaliteit. Hier kom je alleen uit als je duidelijk voor ogen hebt wat je wilt bereiken en laten we eerlijk zijn, je kunt nou eenmaal niet alles.

6. Delfstoffen. Hier hebben we het over het oogsten van grondstoffen uit het gebied. Delfstoffen hebben de nadelige eigenschap dat ze eindig zijn. Je moet dus of jaarlijks niet te veel verkopen of de opbrengsten onderbrengen in een fonds. Hoe dan ook, er valt veel geld mee te verdienen. Maar, het vraagt wel om een bepaalde schaalgrootte en leidt tot aantasting van het landschap. Dus ook hier weer, offer je een klein deel op t.b.v. de rest? Dus toch weer de vraag, wat is ons doel, waarom willen we dit gebied behouden? Waarbij opgemerkt moet worden dat na beëindiging van de activiteiten het gebied opnieuw ingericht kan worden en wellicht zelfs tot extra kwaliteit kan leiden.

7. De toevalstreffer. Soms zit het mee en ligt een grote inkomstenbron voor het oprapen. Landgoed Vilsteren ligt bovenop een hoofdtransportleiding van de Gasunie. De Gasunie bouwde op grond van het landgoed een compressor- en mengstation. Dat levert jaarlijks € 320.000,= aan pacht op, goed voor één derde van de inkomsten van dit landgoed. We hebben het hier dan wel over gebied van 40 ha. dat verpacht wordt. Ook hier daarom de vraag, wil je zoiets? Stel de buurman klopt aan om het pretpark uit te breiden, grijp je die kans om aan extra inkomsten te komen of hou je vast aan de oude doelen?

Een snelle conclusie tot slot. Heb je een groot bezit, in een dynamische omgeving of met veel horeca, dan liggen er mijns inziens kansen in bovengenoemde mogelijkheden. Voor de wat meer afgelegen gebieden, met weinig horeca ligt het lastiger, een toevalstreffer kan altijd en ook delfstoffen zijn hier wellicht een mogelijkheid. Volgende aflevering komen de verdienmogelijkheden aan de orde die minder opleveren maar samen wellicht veel kunnen betekenen.

Financiering van het landschap 3, SWOT analyse

Naar aanleiding van onze reeks over landschap en natuur kreeg ik de tip op de site van InnovatieNetwerk te kijken. Het eerste rapport dat ik wil bespreken is een “SWOT analyse van de Natuursector”. Dit rapport geeft weliswaar geen antwoord op onze vraag (hoe gaan we natuur en landschap financieren) maar geeft wel een mooi overzicht van waar we nu staan. Deze analyse is natuurlijk belangrijk als je naar een oplossing wilt werken.

Het rapport begint met een kort overzicht van de natuur in Nederland, het bezit, de verschillende typen, en een aantal trends. Vervolgens wordt een onderscheid gemaakt in een aantal diensten (productie, regulerende, cultureel en ondersteunend) die de natuur kan leveren. Per dienst wordt dit verder uitgesplitst. Bij productie gaat het onder andere over hout, biomassa en riet. Elk onderdeel (bijv. hout) wordt weer verder uitgewerkt. Hoeveel oogsten we nu, wat is de vraag, wat levert het op, wat is de kwaliteit, wat is de potentie, hoe functioneert de markt. Daar volgt een SWOT analyse voor het betreffende onderdeel. Een kans voor hout is bijvoorbeeld de stijgende vraag, een bedreiging het negatieve imago van houtkap, een sterkte de duurzaamheid en een zwakte de slechte logistiek.

Omdat we het hier over diensten hebben ligt de vraag voor de hand wat deze diensten dan op kunnen leveren. Kan je hiermee het beheer van natuur en landschap financieren. Als je voor alle diensten de sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen door de oogharen bekijkt dan ontstaat er bij mij een beeld van deze mogelijkheden. Helaas een nogal somber beeld. Het positieve is dat natuurproducten en natuurbeleving uniek zijn en hoog gewaardeerd worden. Daarmee hebben we dan ook wel de belangrijkste positieve punten gehad.

Als we het beheer van natuur en landschap willen financieren vanuit diensten die de natuur levert, dan zijn er in eerste instantie vooral veel dilemma’s. De belangrijkste wellicht, de natuur en haar diensten zijn nu gratis, dat vinden we heel normaal en dat moet vooral zo blijven. Maar er zijn er meer, bijvoorbeeld dat diensten die echt wat op kunnen leveren (houtkap, jacht) een slecht imago hebben. We hebben de diensten en de dilemma’s in een schema gezet. Zie het als een korte samenvatting van de SWOT analyse. Daarmee doen we het rapport overigens te kort, dat geeft namelijk ook zeer gedetailleerde informatie over opbrengsten van de verschillende diensten.

Belonen vrijwilligerswerk

Soms komen lijntjes bij elkaar. Bij de diverse sportsclubs waar mijn kinderen lid van zijn wordt geklaagd over te weinig vrijwilligers. We organiseren een symposium slimme financiering waar mensen betalen met een tegenprestatie. Een medewerker van Caire houdt een lezing over een alternatief betaalsysteem in de zorg. Wij zijn altijd geïnteresseerd in verdienmodellen en dan liefst modellen die voor iedereen voordeel opleveren.

Te beginnen bij de sportclubs. Er zijn mensen die veel meer doen dan ik, maar ik draag zeker mijn steentje bij als het gaat om trainingen, bardiensten, autorijden, jury en wat er allemaal niet meer bij komt kijken. Desondanks krijg ik regelmatig mails met een, soms geïriteerde, oproep voor vrijwilligers. Volkomen terecht en ik begrijp dat het lastig is iedereen eruit te filteren die al wat doet. Maar bij mij roept het vragen op, ik geef training bij een club waar mijn kinderen niet op zitten en wordt gevraagd bij de club waar mijn kinderen wel opzitten. Niemand die weet wat je elders doet. En, dat geldt natuurlijk nog sterker voor mensen die wellicht dagelijks een oude buurvrouw helpen. Ik vraag me dan af kan dat niet slimmer en beter? Slimmer, “het is duidelijk dat je al wat doet, we vragen jou niet” en beter, er komen meer vrijwilligers.

Bij ons symposium vragen we een tegenprestatie. Nou ben ik ondernemer en wil ik, zeker in deze tijden, graag geld verdienen. Dus als ik rijk had kunnen worden met ons symposium, graag. Dat hebben we echter niet gedaan, we willen experimenteren en dus hebben we om een tegenprestatie gevraagd. En dat is leuk. Mensen bieden wat aan, iets dat zij hebben of kunnen en waar wij behoefte aan hebben. Lang niet altijd in geld uit te drukken. Een aantal levert een bijdrage aan het symposium. Voor ons een mooie invulling van het programma, voor hun reclame. Dan blijkt het zonder geld te kunnen en leidt dat tot meer kwaliteit dan je met geld kunt kopen.

Caire doet hetzelfde in de zorg. Mensen verlenen elkaar onderling zorg. Geen specialistische, wel iemand wegbrengen, boodschapje doen, praatje maken etc.. Allemaal heel belangrijk en heel duur als het door professionele krachten gedaan moet worden. Als tegenprestatie voor een zorgdienst kan je zelf ook weer aanspraak maken op zorg. Op termijn willen ze dit verder ontwikkelen. De zorgcredits moeten ook op andere wijze verzilverd kunnen worden. Meer hierover horen we op 6 juni, we komen er nog op terug.

Dan komen de lijntjes bij elkaar. Kunnen we bijhouden wat ik doe aan vrijwilligerswerk? Ja, geen probleem, we hebben airmiles, bonuskaarten en nu dus ook Caire. Het kan geen probleem zijn om ook mijn vrijwilligerscredits bij te houden, sportclub, zorg maakt niet uit. Uit Caire en ons symposium leer ik dat het niet alleen om geld gaat. Een beetje extra kwaliteit is soms veel belangrijker. Eigenlijk niets nieuws, of je nou eerste of tweede klas reist met de trein, je komt even laat aan op hetzelfde perron. Maar het zit wel prettig en de kans op een zitplek is groter, veel mensen willen daarvoor betalen. Conclusie, mijn vrijwilligerscredits moet ik in kunnen wisselen voor extra kwaliteit.

Ik heb inmiddels ook een soort van verdienmodel bedacht. Of het tot meer vrijwilligers leidt is natuurlijk de vraag, het is in ieder geval leuk voor de mensen die het werk nu doen. Voor mijn credits krijg ik voordelen die niet zozeer economisch zijn maar voor mij wel heel prettig. Ik denk bijvoorbeeld aan het inwisselen van 100 (of wat dan ook) punten bij de Efteling of ander pretpark (ze moeten natuurlijk allemaal meedoen!). In ruil daarvoor krijg ik een kaartje waarmee ik de wachtrij bij atracties kan omzeilen, of op de eerste rij kan zitten. Het kost de Efteling niets, is voor vrijwilligers leuk, en de Efteling kan het nog als maatschappelijk verantwoord ondernemen wegzetten ook. Sterker nog, de Efteling kan er aan verdienen want het wordt extra leuk voor vrijwilligers om er heen te gaan (een voordeel dat natuurlijk wegvalt als alle pretparken meedoen of mensen die geen vrijwilliger zijn wegblijven). Maar een voorkeursbehandeling in het theater, de bioscoop kan natuurlijk ook. Wat me ook wel aardig lijkt zijn speciaal gereserveerde parkeerplaatsen of bij de dolle dwaze dagen van de Bijenkorf een uur eerder naar binnen mogen. Zo kan ik nog wel meer bedenken, het gaat om het principe van een dienst die hééé’l leuk is en de aanbieder (Efteling, Bijenkorf etc.) vrijwel niets kost.

Tot slot een kritische noot, wat kan er misgaan? Als eerste, iedereen gaat heel veel vrijwilligerswerk doen. Zou kunnen, ik zou het vieren als een groot succes. De mensen met de meeste punten krijgen uiteindelijk de grootste voordelen, inflatie van vrijwilligerscredits dus daar komen we wel uit. Als tweede, de bijkomende kosten zijn hoog. Een systeem opzetten, credits bijhouden, de overhead van het systeem dus. Mogelijk ook de kosten van de dienstverleners, iemand bij atracties die kijkt of je wel / geen voorrang hebt. Als derde, misbruik. Rudy kwam al met het briljante idee vrijwilligerswerk te doen voor een groep bierdrinkers. Tja wat moet je daarmee? Er is van alles te bedenken (bijv. certificering) met het risico dat de kosten daarmee omhoog gaan. Het aardige is dat je veel systeemkosten intern in het systeem op zou kunnen vangen. Beheer van het systeem, levert ook credits op, certificering uitvoeren, krijg je ook credits voor.

Ik ben benieuwd naar reacties. Hebben we hier een nieuw verdienmodel? De oplossing voor het vrijwilligersprobleem? Is het toepasbaar op andere terreinen? Of zijn dit slechts onrealistische hersenspinsels?

Stijn van Liefland

Slag om Nederland, openbare ruimte

Afgelopen maandag ging de Slag om Nederland over gemeenten die extra inkomsten willen genereren (kijk hier). Eerst casus, het aanschrijven van burgers die gemeentegrond in gebruik hebben met het verzoek deze grond te kopen, of te stoppen met het gebruik. Tweede casus, de begraafplaatsen. Ik vond de aflevering de minst spannende tot nu toe, maar toch na enkele dagen ging het kriebelen. Ik focus op de eerste 10 minuten, de openbare ruimte. Mijn gevoel, wat die gemeente doet is niet slim. Als ik alles op een rijtje zet is dit ongeveer de situatie:

De gemeente is eigenaar van de openbare ruimte
De gemeente vermoedt dat een aantal burgers deze openbare ruimte bij de eigen tuin trekt
Het varieert van kleine stukjes (8m2) tot grote stukken (400 – 500m2)
De gemeente schrijft burgers hierover aan, zij moeten de grond inleveren, kopen of huren
De grond kan voor € 100,= /m2 verkocht worden (aldus gemeente) en lever miljoenen op (aldus gemeente)
Soms heeft de gemeente gelijk (grond wordt gebruikt door burger) maar soms niet
Wat in de uitzending onderbelicht blijft, een aantal bewoners neemt het beheer van de openbare ruimte voor haar rekening

Lees verder →

Routekaart Slimme Financiering

Op basis van een een eerder artikel van Rudy heb ik een routekaart slimme financiering gemaakt. Niet zozeer een routekaart die laat zien hoe slimme financiering werkt, maar een kaart die aangeeft wanneer je slimme financiering nodig hebt. Voor ons ook een structuur / beslismodel dat het denken over financiering structureert. Klik op afbeelding voor vergroting. Heb je opmerkingen of suggesties voor verbetering, stuur een reactie of een mail.

Stijn van Liefland

Bedrijven betalen onze snelweg en geven garanties

De afgelopen weken hoorde ik op de radio twee keer een voorstel langskomen dat mijn slimme-financierings-belletje deed rinkelen. Ik maak bij voorbaat mijn excuus voor het niet gelezen hebben van de achterliggende stukken, ik baseer mij slechts op de berichtgeving in de media.

Het eerste plan kwam erop neer dat het bedrijfsleven zo omhoog zat met slechte bereikbaarheid in Noord-Brabant dat bedrijven bereid zijn om mee te betalen aan de verbetering van de A59. De extra verhoging van de WOZ-waarde die bedrijven bereid zijn te accepteren zou jaarlijks 3 ton extra inkomsten genereren. Het zou dan gaan om een verhoging van de OZB van zo’n 150 Euro per jaar per miljoen waarde onroerend goed. Ik kan zo niet inschatten of dat bedrag van 3 ton substantieel is ten opzichte van de totale investering. Ik neem aan dat voor de uitvoerbaarheid de verhoging geldt voor álle bedrijven in de regio (hoewel niet alle bedrijven even veel zullen profiteren). Ik weet ook niet of de (extra!) verhoging eeuwigdurend is of na een aantal jaren weer wordt terug gezet naar het oude niveau. Maar los van deze technische uitwerkingskwesties lijkt dit een kwestie van slimme financiering. Toekomstige extra revenuen bij bedrijven als gevolg van een investering door de overheid in het heden worden afgeroomd. Als gemeenten balanstechnisch in staat zijn die toekomstige extra kasstromen om te zetten naar meer vrije liquiditeit in het heden dan zou zo’n investering kansrijker moeten worden.

Een ander plan kwam erop neer dat een consortium van bedrijven een garantie zou geven op een maximale filelengte in Brabant en de Randstad van 3 kilometer als er nu 1 miljard door het Rijk wordt geïnvesteerd in nieuwe technologie. Goh, interessant denk je dan, daar zal goed over zijn nagedacht want een garantie geef je niet zomaar. Er zal wel een conditie zijn opgenomen dat als de file dan 1 dag per kwartaal 4 kilometer lengte is en dat bijvoorbeeld 2 kwartalen op een rij, het consortium acuut zelf het miljard uit de eigen portemonnee vist en overmaakt naar het Rijk. Maar de journalist begon door te vragen. Wat is dat dan voor garantie? Een vaag antwoord volgde, maar dit antwoord kwam erop neer dat het consortium echt de overtuiging had dat het ging lukken. Ja maar, probeerde de journalist nogmaals, als ik een auto koop en ik krijg garantie dan kan ik als mijn auto stuk is terug naar de garage en dan wordt het voor mij weer netjes hersteld zonder kosten (en desnoods krijg ik mijn geld terug). Dus hoe zit dat dan bij jullie? Weer een lang verhaal, maar weer geen echt antwoord. Geen garantie dus, concludeer ik dan, er werd niet gerept over boetes of terugbetaling van de hoofdsom. Dan de inhoud van de maatregelen. Ook hier weinig nieuwe dingen. Het ging vooral om het koppelen van veel informatie die al beschikbaar was of nog beschikbaar zou komen. Maar dat gebeurt nu ook al en zal uit zichzelf nog wel even doorgaan, en dat zonder sturend overheidsingrijpen. Misschien heb ik de clou gemist maar mijn boerenverstand zegt dat het hier gaat niet om een slimme financiering maar om een slimme verkooptruc. Geef ons maar extra opdrachten van een miljard zodat wij gesubsidieerd onze producten kunnen verbeteren. Waarschijnlijk leidt het tot minder files, maar als dat niet zo is, tja dan hebben we ons gewoon vergist, met nóg een miljard zal het ons zeker wél lukken.